5th Generation Fighter Jet : भारताने सुमडीत तयार केला 5th Gen फाइटरचा कर्दनकाळ, शास्त्रज्ञांचा मोठा धमाका
- Published by:Shrikant Bhosale
Last Updated:
5th Generation Fighter Jet : ऑपरेशन सिंदूरमध्ये भारताने पाकिस्तानचे सगळे हल्ले निष्प्रभ करत अवघ्या जगाला आपली संरक्षण सज्जता दाखवून दिली. त्यानंतर आता भारताने आपल्या संरक्षणसज्जतेच्या दृष्टीने आणखी एक मोठं पाऊल टाकलं आहे.
5th Generation Fighter Jet : ऑपरेशन सिंदूरमध्ये भारताने पाकिस्तानचे सगळे हल्ले निष्प्रभ करत अवघ्या जगाला आपली संरक्षण सज्जता दाखवून दिली. त्यानंतर आता भारताने आपल्या संरक्षणसज्जतेच्या दृष्टीने आणखी एक मोठं पाऊल टाकलं आहे. भारताने आपल्या 5th Generation Fighter Jet (5 व्या पिढीच्या लढाऊ विमान) प्रकल्पाला मंजुरी दिली. या प्रकल्पाचे नाव अॅडव्हान्स्ड मीडियम कॉम्बॅट एअरक्राफ्ट (AMCA) असे देण्यात आले आहे. या अंतर्गत, भारत स्वतःचे स्टेल्थ लढाऊ विमान बनवेल. या प्रकल्पासाठी 15000 कोटी रुपयांचा निधी देण्यात आला आहे. तथापि, हा प्रकल्प पूर्ण होण्यास काही वेळ लागेल. 2035 पर्यंत हवाई दलाला पहिले स्वदेशी पाचव्या पिढीचे लढाऊ विमान मिळेल अशी अपेक्षा आहे. म्हणजेच या प्रवासाला किमान 10 वर्षे लागतील. पुढील दशकात परिस्थिती खूप बदलली असती. चीन आणि अमेरिकेने आधीच सहाव्या पिढीच्या लढाऊ विमानांवर काम सुरू केले आहे. त्याच वेळी, भारत सध्या ४ ते ४.५ पिढीच्या लढाऊ विमानांवर काम करत आहे. त्यामुळे भारताचे लढाऊ विमान कसे तग धरणार असा प्रश्न अनेकांच्या मनात आला असेल.
सध्याची परिस्थिती
सध्या भारताकडे लढाऊ विमानांचीही कमतरता आहे. हवाई दलाला 42 स्क्वॉड्रन लढाऊ विमानांची आवश्यकता आहे. परंतु सध्या ती 32 पर्यंत कमी झाली आहे. एका स्क्वॉड्रनमध्ये 18 लढाऊ विमाने आहेत. सध्या भारताला कमीत कमी 180 लढाऊ विमानांची आवश्यकता आहे. सर्वात मोठी गोष्ट म्हणजे लढाऊ विमाने ही एसी, कोणत्याही कंपनीशी करार झाल्यानंतर, दरमहा जास्तीत जास्त एक लढाऊ विमान उपलब्ध होते. अशा परिस्थितीत, लढाऊ विमाने मिळवणे ही एक लांब प्रक्रिया आहे. लढाऊ विमाने बनवण्यासाठी आणि मिळवण्यासाठी ही एक संपूर्ण यंत्रणा काम करत असते.
advertisement
चीनकडून पाक खरेदी करणार 5th Gen Fighter Jets
ऑपरेशन सिंदूरमध्ये वाईटरित्या पराभूत झाल्यानंतर पाकिस्तान चांगलाच बिथरला आहे. पाकिस्तान आता चीनकडून पाचव्या पिढीतील लढाऊ विमाने खरेदी करत आहे. दुसरीकडे, चीन देखील बाजारभावापेक्षा निम्म्या किमतीत ही विमाने देत आहे. परंतु, चीन आणि पाकिस्तानकडून दुहेरी संकट असल्याचे चित्र आहे. भारत स्वतःसाठी वेगाने स्वदेशी तंत्रज्ञानाचा शोध लावत आहे. ऑपरेशन सिंदूर दरम्यान जगाने हे पाहिले आहे. भारताच्या ब्रह्मोस क्षेपणास्त्र, आकाश संरक्षण प्रणाली आणि रशियाकडून खरेदी केलेल्या एस-४०० हवाई संरक्षण प्रणालीच्या स्वदेशी आवृत्तीचे चमत्कार जगाने पाहिले आहेत.
advertisement
भारताकडून प्रत्युत्तर देण्याची तयारी...
सध्याची परिस्थिती आव्हानात्मक असली तरी भारत निष्क्रिय बसला आहे असे नाही. परदेशी कंपनीकडून कोट्यवधी डॉलर्स खर्च करून ती खरेदी करण्याऐवजी भारत भारतातच लढाऊ विमाने बनवण्याचा प्रयत्न करत आहे. यामुळे पैसे वाचतील आणि देशातील अभियंते आणि लोकांना रोजगार मिळेल. भारत या रणनीतीवर काम करत आहे. पाचव्या पिढीतील लढाऊ विमाने बनवण्यापूर्वी, भारताने चीन आणि पाकिस्तानकडून होणाऱ्या कोणत्याही संभाव्य हल्ल्याला निष्प्रभ करण्यासाठी आपले शस्त्र विकसित करण्यावर भर दिला आहे. या खास ब्रम्हास्त्राचे उत्पादन देखील सुरू झाले आहे आणि सुखोई लढाऊ विमानांमध्ये ते बसवण्याचे काम देखील सुरू झाले आहे.
advertisement
संरक्षण विषयक वृत्त देणारे संकेतस्थळ defense.in नुसार, भारतीय शास्त्रज्ञांनी सुखोई-30 एमकेआयमध्ये रडार बसवण्याचे काम सुरू केले आहे. ही एक अतिशय प्रगत स्वदेशी रडार प्रणाली आहे. ही गॅलियम नायट्राइड आधारित रडार आहे ज्याची अ‍ॅक्टिव्ह इलेक्ट्रॉनिकली स्कॅन केलेली अ‍ॅरे (AESA) प्रणाली लांबून स्टेल्थ लढाऊ विमाने शोधते. रडार प्रणालीतील या अपग्रेडमुळे, सुखोई-30 एमकेआय 4.5 जनरेशनमधील
advertisement
लढाऊ विमान बनेल. पाचव्या पिढीतील लढाऊ विमानांची सर्वात मोठी ताकद म्हणजे ते सध्याच्या बहुतेक रडार सिस्टीमद्वारे पकडले जात नाहीत. पण, भारतीय शास्त्रज्ञांनी हे आश्चर्यकारक पराक्रम केले आहे.
शत्रूच्या लढाऊ विमानांचा कर्दनकाळ!
भारताने बनवलेल्या रडार सिस्टीममुळे, आपण शत्रूच्या पाचव्या पिढीतील लढाऊ विमानांना दूरवरून सहजपणे शोधू शकतो. तसेच, त्यांना हे देखील कळणार नाही की आपले लढाऊ विमान किंवा क्षेपणास्त्रे त्यांना पाडण्यासाठी आधीच तयार आहेत. ही खास यंत्रणा चीनच्या J-20 आणि J-35 लढाऊ विमानांना शोधण्यासाठी बनवण्यात आले आहे. या दोन्ही लढाऊ विमानांमध्ये बसवलेल्या रडार सिस्टीमची क्षमता फक्त 0.01m² RCS आहे. त्यामुळे भारताची ही यंत्रणा ही शत्रूच्या लढाऊ विमानांसाठी कर्दनकाळ ठरणार आहे.
advertisement
या तंत्रज्ञानामध्ये जगातील महाशक्ती...
भारताचे शास्त्रज्ञ हे चीन, अमेरिका आणि रशियाच्या तुलनेत काहीसे मागे असले तरी रडार आणि क्षेपणास्त्राच्या तंत्रज्ञानात जगातील महाशक्ती म्हणून उदयास येत आहे. या खास रडार सिस्टिमला डीआरडीओने विकसित केले आहे.
ही प्रणाली इतकी प्रभावी आहे की ती शत्रूच्या पाचव्या पिढीतील लढाऊ विमानांना इलेक्ट्रॉनिक पद्धतीने जाम करू शकते. ही प्रणाली 1 चौरस मीटर रडार क्रॉस-सेक्शन (RCS) च्या वेगाने सुमारे 600 किमी अंतरावरून शत्रूच्या विमानांना शोधू शकते. सध्या, जगातील सर्वात आधुनिक स्टेल्थ लढाऊ विमानांमध्ये बसवलेल्या रडार प्रणालीला फक्त 0.01 चौरस मीटर RCS सह सुमारे 200 किमी अंतरापर्यंतच्या संभाव्य संकटाची चाहूल लागू शकते.
Location :
New Delhi,Delhi
First Published :
May 28, 2025 1:13 PM IST
मराठी बातम्या/देश/
5th Generation Fighter Jet : भारताने सुमडीत तयार केला 5th Gen फाइटरचा कर्दनकाळ, शास्त्रज्ञांचा मोठा धमाका
