Spiral Galaxy : अत्यंत चमकदार, तारा निर्मितीचा वेगही प्रचंड...पुण्याच्या संशोधकांनी शोधली 'सर्पिल दीर्घिका', महत्त्व काय?

अलकनंदा ही दीर्घिका त्यावेळी अस्तित्वात होती, जेव्हा आपले विश्व केवळ १.५ अब्ज वर्षांचे होते, म्हणजे विश्वाच्या सध्याच्या वयाच्या केवळ १० टक्के इतके! ही दीर्घिका आपल्या स्वतःच्या आकाशगंगेसारखी (Milky Way) दिसते, हे विशेष आहे. विश्वाच्या या प्रारंभिक कालखंडात इतकी सुव्यवस्थित सर्पिल दीर्घिका सापडणे खगोलशास्त्रज्ञांसाठी अपेक्षित नव्हते. हे महत्त्वपूर्ण संशोधन आघाडीच्या युरोपीयन खगोलशास्त्र जर्नलमध्ये प्रकाशित झाले आहे.

संशोधक राशी जैन यांच्या मते, 'अलकनंदा' अंदाजे ४ च्या रेडशिफ्टवर आहे, याचा अर्थ तिचा प्रकाश आपल्यापर्यंत पोहोचण्यासाठी १२ अब्ज वर्षांहून अधिक काळ लागला आहे. त्यांच्या संशोधनातून असे आढळले आहे की, 'अलकनंदा' ही एक अत्यंत प्रभावी वैश्विक शक्तीकेंद्र आहे. या दीर्घिकेतील ताऱ्यांचे वस्तुमान सूर्याच्या वस्तुमानाच्या जवळपास १० अब्ज पट आहे.

सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, ही दीर्घिका दरवर्षी सुमारे ६३ सौर वस्तुमानाच्या दराने नवीन तारे निर्माण करत आहे. हा दर आपल्या स्वतःच्या आकाशगंगेच्या सध्याच्या तारा निर्मिती दरापेक्षा २० ते ३० पट अधिक आहे. हा शोध विश्वाच्या सुरुवातीच्या काळात दीर्घिका कशा विकसित झाल्या, याबद्दल नवीन माहिती देतो.