Earthquake : म्यानमारपेक्षाही भयंकर भूकंप, भारत धोक्यात, शास्त्रज्ञांनी तारीखही सांगितली 

सुरुवातीला लोकप्रिय संस्कृतीत प्रामुख्याने अमेरिकेत 'द बिग वन' हा शब्द वापरला जात असे. हा शब्द सॅन अँड्रियास फॉल्टवर (दोन खडकांमध्ये भेगा किंवा भेगा पडण्याची जागा) येण्याची अपेक्षा असलेल्या मोठ्या भूकंपाचे वर्णन करण्यासाठी वापरला जात असे. हे 1953 मध्ये मेसन हिल आणि थॉमस डिब्ली या दोन भूगर्भशास्त्रज्ञांनी प्रकाशित केलेल्या एका पेपरवर आधारित होते, ज्यांनी असे सुचवलं होतं की कॅलिफोर्नियामध्ये एक हजार किलोमीटरपेक्षा जास्त पसरलेल्या फॉल्टवर भूकंप होऊ शकतात. नंतरच्या अभ्यासातून असं भाकित करण्यात आलं आहे की या फॉल्टवर 7-8 रिश्टर स्केलचे भूकंप येऊ शकतात, ज्यामुळे लॉस एंजेलिस, सॅन दिएगो आणि सॅन फ्रान्सिस्को बे एरियासह जगातील काही प्रसिद्ध ठिकाणं उद्ध्वस्त होऊ शकतात.

जरी बहुतेक लोकप्रिय कथा अजूनही बिग वनला सॅन अँड्रियास फॉल्टशी जोडतात, तरी अलीकडील भूगर्भशास्त्रज्ञांना विशेषतः ब्रायन अ‍ॅटवॉटर, केंजी सिटाके आणि ख्रिस गोल्डफिंगर यांना असा संशय आहे की बिग वन प्रत्यक्षात सॅन अँड्रियास फॉल्टच्या उत्तरेस असलेल्या फॉल्ट लाइनमधून येईल. त्याला कॅस्केडिया सबडक्शन झोन म्हणतात आणि ते कॅनडातील व्हँकुव्हर ते उत्तर कॅलिफोर्नियापर्यंत किनारपट्टीवर पसरलेलं आहे. या प्रदेशात 8 ते 9.2 तीव्रतेचा भूकंप येऊ शकतो, ज्यामुळे महाकाय लाटा निर्माण होतील ज्यामुळे संपूर्ण शहरे बुडू शकतात, अशी भीती आहे. तीव्रतेच्या बाबतीत हा भूकंप चिलीच्या वाल्डिव्हिया भूकंपाइतका मोठा नसला तरी, तो अमेरिकेतील अनेक सर्वाधिक लोकसंख्या असलेल्या सिएटल, सेलम आणि अगदी वॉशिंग्टनसारख्या शहरी भागांना व्यापेल, जो दहा लाख चौरस मैलांपेक्षा जास्त पसरलेला असेल आणि पाच दशलक्षाहून अधिक लोक राहतात.

कॅस्केडिया सबडक्शन झोनमुळे निर्माण झालेल्या बिग वनच्या नुकसानीचे बहुतेक विश्लेषण युनायटेड स्टेट्समधील जीवितहानींवर केंद्रीत आहे. ही संख्या हजारोंमध्ये असण्याची अपेक्षा आहे, लाखो लोक बेघर होतील आणि मोठ्या संख्येने इमारती आणि पायाभूत सुविधा पूर्णपणे नष्ट होतील. भूकंपामुळे दूरध्वनी आणि रस्ते संपर्क तुटलेल्या अनेक भागात बचाव सेवा प्रभावी नसल्यामुळे मृतांची संख्या खूप जास्त असू शकते अशी भीती तज्ज्ञांना आहे. या भूकंपाचा कॅनडा आणि इतर प्रदेशांवरही परिणाम होण्याची शक्यता आहे.

भूगर्भशास्त्रज्ञांना खात्री आहे की महाकाय वादळ आपल्यावर आदळेल, परंतु ते कधी घडेल यावर एकमत नाही. ओरेगॉन स्टेट युनिव्हर्सिटीचे क्रिस गोल्डफिंगर आणि त्यांचे सहकारी म्हणतात की 2060 पर्यंत या धोक्याच्या क्षेत्रात विनाशकारी भूकंप होण्याची शक्यता 37 टक्के आहे. योगायोगाने, शास्त्रज्ञांना असे आढळून आले आहे की कॅस्केडिया सबडक्शन झोनमध्ये शेवटचा मोठा भूकंप 1700 च्या दशकाच्या सुरुवातीला झाला होता आणि त्याने केवळ उत्तर अमेरिकेच्या काही भागांना उद्ध्वस्त केलं नाही तर त्सुनामीद्वारे जपानमध्येही विनाश घडवून आणला. काही जण या भाकितांना चिंताजनक मानतात.

हॉलिवूडने 'द नेक्स्ट बिग वन' ला अमेरिकेतील एक मोठा भूकंप म्हणून प्रचार केला आहे, तर अनेकांचा असा विश्वास आहे की हिमालयात आणखी विनाशकारी भूकंप (रिश्टर स्केलवर सुमारे 8 तीव्रतेचा) येऊ शकतो. ज्याचा परिणाम उत्तर भारतातील मोठ्या भागांवर होऊ शकतो, ज्यामध्ये चंदीगड आणि दिल्ली सारख्या दाट लोकवस्ती असलेल्या शहरांचा आणि शेजारील नेपाळचा समावेश आहे. या भूकंपात होणारी जीवितहानी आणि नुकसान मोठ्या भूकंपापेक्षा खूप जास्त असण्याची शक्यता आहे. यासाठी कोणत्याही स्पष्ट तारखा उपलब्ध नाहीत. फिलीपिन्समधील लुझोनजवळील मारिकिना व्हॅली फॉल्ट सिस्टीम हे आणखी एक क्षेत्र आहे जे मोठ्या भूकंपाचा सामना करू शकते, जे सुमारे 3,000 चौरस किलोमीटरच्या दाट लोकवस्तीच्या क्षेत्राला व्यापते. यामध्ये राजधानी मनिला देखील समाविष्ट आहे. तज्ज्ञांचं म्हणणं आहे की या प्रदेशात 7 रिश्टर स्केल तीव्रतेचा भूकंप येऊ शकतो, ज्यामुळे मृतांची संख्या एक लाखांपेक्षा जास्त असू शकते.