तुम्हाला कोणी UPI ने 50 हजार रुपये पाठवल्यास त्यावरही टॅक्स लागेल? पहा नियम
- Published by:Mohini Vaishnav
Last Updated:
Tax on UPI Payment : आयकर कायद्यानुसार, एखाद्याला मिळालेली कोणतीही भेटवस्तूवर सूट आहे आणि ती आयकराच्या कक्षेत येते. उदाहरणार्थ, जर तुमचा मित्र UPI द्वारे 50 हजार रुपयांची रक्कम पाठवतो, तर कर आकारला जाईल की नाही हे फार कमी लोकांना कळेल.
नवी दिल्ली : ज्या प्रकारे आयकराची व्याप्ती वाढत आहे आणि ते प्रत्येक डिजिटल व्यवहारावर लक्ष ठेवते, त्यामुळे आयकर विभाग प्रत्येक गोष्टीवर लक्ष ठेवतो असे म्हणणे अतिशयोक्ती ठरणार नाही. अशा परिस्थितीत, जर तुमचा मित्र UPI द्वारे 50 हजार रुपये पाठवतो, तर हे पैसे आयकराच्या कक्षेत येतील का? याबद्दल भारतीय आयकर कायद्यात काय तरतूद आहे आणि आयकर नियम काय म्हणतो?
आयकर कायदा 1961 च्या कलम 56(2) अंतर्गत, अशी तरतूद करण्यात आली आहे की जर कोणी तुम्हाला भेटवस्तू दिली तर ती कराच्या कक्षेबाहेर राहते. या कायद्यात असे म्हटले आहे की केवळ भेटवस्तूच नाही तर जर कोणी तुम्हाला मदत केली तर ती रक्कम देखील आयकराच्या कक्षेबाहेर असेल. तसंच, यासाठी एक मर्यादा निश्चित करण्यात आली आहे. त्या मर्यादेबाहेरील रकमेवर आयकर आकारला जाऊ शकतो.
advertisement
भेटवस्तूवरील कर
आयकर कायद्यानुसार जर कोणी तुमचा जवळचा नातेवाईक असेल तर तो कोणतीही रक्कम भेट म्हणून देऊ शकतो. खरंतर, जर कोणी दूरचा नातेवाईक असेल किंवा मित्र तुम्हाला ही भेट देत असेल तर त्याची रक्कम 50 हजार रुपयांपेक्षा जास्त नसावी. जर ही रक्कम 50 हजारांपेक्षा जास्त असेल तर उर्वरित रक्कम ती घेणाऱ्या व्यक्तीच्या उत्पन्नात जोडली जाईल आणि त्या आधारावर कर देखील मोजला जाईल.
advertisement
जवळचे नातेवाईक कोण आहेत
भेटवस्तूंवर आकारल्या जाणाऱ्या कराबाबत आयकर कायद्याने जवळच्या नातेवाईकांची व्याख्या देखील निश्चित केली आहे. त्यात असे म्हटले आहे की तुमच्या जवळच्या नातेवाईकांमध्ये पालक, भावंडे, पती/पत्नी इत्यादींचा समावेश आहे. जर तुम्हाला त्यांच्याकडून ही भेट मिळाली असेल तर ही भेट पूर्णपणे करमुक्त आहे. ही भेट कितीही मोठी असली तरी, जर ती लग्नासारख्या विशेष प्रसंगी दिली गेली तर ती कराच्या कक्षेबाहेर राहील.
advertisement
व्यवहारांवर काय कायदा आहे
आयकर विभागाने परस्पर व्यवहारांबाबतही कायदा केला आहे. जर कोणी तुम्हाला व्यवसायासाठी किंवा उत्पन्नासाठी 50 हजार रुपये दिले किंवा हे पैसे सेवांअंतर्गत (फ्रीलान्सिंग, बिझनेस पेमेंट इ.) मिळाले तर ते प्राप्तकर्त्याच्या उत्पन्नात जोडले जाईल. त्या व्यक्तीच्या स्लॅबनुसार त्यावर कर देखील आकारला जाईल.
advertisement
एखाद्या मित्राने ते UPI द्वारे दिले असेल...
तुमच्या मित्राने UPI द्वारे 50 हजार रुपये पाठवले असतील, जे तुमच्या वैयक्तिक मदतीसाठी आहेत. तर ते कराच्या कक्षेत येणार नाही. ही रक्कम खात्यात आली आहे की UPI द्वारे पाठवली आहे. आयकर फक्त आयकराच्या कक्षेत येणाऱ्या रकमेवरच आकारला जातो. जर तुमचा मित्र तुम्हाला काही पैसे कर्ज म्हणून देत असेल, तर कर्ज करार करणे चांगले होईल जेणेकरून भविष्यात आयकर विभागाने विचारल्यावर ते प्रमाणित करता येईल.
Location :
Mumbai,Maharashtra
First Published :
June 27, 2025 6:47 PM IST