General Knowledge : 99 वर्षांची लीज संपताच त्या Property चं काय होतं? यानंतर यावर कोणाची असते मालकी?

एखादी जागा, इमारत किंवा कोणतीही प्रॉपर्टी एखाद्याला 99 वर्षासाठी लीजवर दिल्याचं तुम्ही एकलं असेल. लीज वर देणे म्हणजे प्रॉपर्टी न विकता एखाद्याला ती 99 वर्षांसाठी चालवायला देणे.

प्रॉपर्टी किंवा जागा लीजवर देणं हे एक अर्थी भाड्याने दिल्यासारखंच आहे. पण याचे नियम थोडे वेगळे आहेत.

तुम्ही 99 वर्षासाठी एखादी जागा किंवा प्रॉपर्टी घेतली की तुम्ही तिथे काहीही करु शकता आणि तुमच्या नियमांप्रमाणे तिथे गोष्टी होतील. यात जमीन किंवा प्रॉपर्टी मालक तुम्हाला कोणत्याच गोषीसाठी रोखू शकत नाही. अशा मालमत्तेला लीजहोल्ड प्रॉपर्टी म्हणतात.

अनेकांना यासंबंधी प्रश्न पडतो की 99 वर्षांसाठी जी प्रॉपर्टी आपण लीज करतो, त्याचा कालावधी संपला तर त्या प्रॉपर्टीचं काय होतं? 99 वर्षांनंतर ही जागा किंवा इमारत परत मालकाकडे जाते का?

देशात जमीन, घर, दुकान आणि फ्लॅटची खरेदी-विक्री लीज होल्ड आणि फ्रीहोल्ड अशा दोन प्रकारे केली जाते. सर्वप्रथम आपण लीजहोल्ड आणि फ्रीहोल्ड प्रॉपर्टी म्हणजे काय हे समजून घेऊया?

वडिलोपार्जित मालमत्ता केवळ फ्रीहोल्ड मालमत्तेद्वारे तयार केली जाते.
फ्रीहोल्ड मालमत्ता ही अशी मालमत्ता आहे, ज्यावर खरेदीदाराशिवाय इतर कोणत्याही व्यक्तीचा अधिकार नाही.

अशी मालमत्ता आपोआप खरेदीदाराच्या मुलांना आणि नंतर त्यांच्या मुलांना हस्तांतरित केली जाते.सोप्या शब्दात, फ्री-होल्ड मालमत्ता खरेदी केल्यानंतर, ती पूर्णपणे खरेदीदाराची असते.

लीजहोल्ड प्रॉपर्टी
देशातील बहुतेक शहरांमध्ये फ्लॅट लीजहोल्ड प्रॉपर्टी म्हणून विकले जात आहेत. हे फ्लॅट्स या कालावधीसाठीच तुमच्या ताब्यात असल्याचे स्पष्ट झाले आहे. काही जमिनीचे पट्टे 10 वर्षे, 20 वर्षे, 15 वर्षे किंवा 30 वर्षांसाठी असतात. शॉर्ट टर्म लीजहोल्ड प्रॉपर्टी खरेदी केल्याने बँकेकडून कर्ज मिळणे कठीण होतं.

निश्चित कालावधीनंतर लीजहोल्ड मालमत्ता मूळ मालकाला परत केली जाते. मूळ मालकाची इच्छा असेल तर तो त्याच्या जमिनीवर उभी असलेली संपूर्ण इमारतही पाडू शकतो. अशा परिस्थितीत, लीजहोल्ड मालमत्ता वाचवण्यासाठी, खरेदीदाराला भाडेपट्टी वाढवावी लागते.

लीजहोल्ड मालमत्तेवर हक्क कसे राहतील?
तज्ज्ञांच्या माहितीनुसार, भाडेतत्त्वावर मालमत्ता खरेदी करणाऱ्यांनी काळजी करण्याची गरज नाही. लीजचा कालावधी पूर्ण झाल्यावर तो वाढवता येतो. त्याच वेळी, कालावधी पूर्ण होण्यापूर्वी लीजहोल्ड मालमत्तेचे फ्रीहोल्ड मालमत्तेत रूपांतर करून, एखादी व्यक्ती मालमत्तेवर कायमचे मालकी हक्क मिळवू शकते. त्यासाठी संबंधित प्राधिकरणाकडे अर्ज करून शुल्क भरावे लागेल.

राज्य सरकारे वेळोवेळी लीज होल्ड मालमत्तेचे फ्रीहोल्डमध्ये रूपांतर करण्याच्या योजना आणत असतात. मोठ्या सोसायट्यांच्या बाबतीत हे काम बांधकाम व्यावसायिकांना करावे लागते. यासाठीचे शुल्कही वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये वेगवेगळे असते.