Diwali 2025: दिवाळीच्या आनंदात एक गोष्ट विसरू नका! नरक चतुर्दशीला यमतर्पण करण्याचं इतकं महत्त्व

यम तर्पण करण्याचे मुख्य कारण म्हणजे अकाल मृत्यू (अपमृत्यू) टाळणे आणि यमदेवाचा आशीर्वाद प्राप्त करणे. यमराज हे मृत्यूचे देवता आणि धर्माचे पालनकर्ते मानले जातात. नरक चतुर्दशीच्या दिवशी यमदेवाचे विधीपूर्वक तर्पण केल्याने, व्यक्तीला अकाली मृत्यूचे भय राहत नाही आणि कुटुंबाचे रक्षण होते. शास्त्रांमध्ये या दिवशी यमतर्पण करणे अनिवार्य-महत्त्वाचे मानले जाते.

धार्मिक मान्यतेनुसार, नरक चतुर्दशीच्या दिवशी यमराज नरकातील पीडित जीवांना काही काळासाठी दिलासा देतात, त्यामुळे या दिवशी त्यांचे तर्पण करून प्रार्थना केल्यास व्यक्तीला नरकाच्या यातनांमधून मुक्ती मिळते.

तर्पण करणाऱ्या व्यक्तीने दक्षिणेकडे (दक्षिण दिशा यमदेवाची मानली जाते) तोंड करून बसावे. तर्पण करण्यासाठी तांब्याचा लोटा किंवा कोणतेही स्वच्छ पात्र वापरावे. सर्वप्रथम हात जोडून 'श्री यमधर्मप्रीत्यर्थं यमतर्पणं करिष्ये' असा संकल्प करावा. कुटुंबातील जो प्रमुख पुरुष (किंवा पुरुष नसल्यास स्त्री) तर्पण करत आहे, त्याने पुढील १४ नावांनी यमराजांना तर्पण करावे. ज्यांचे वडील हयात (जिवंत) आहेत त्यांनी पाण्यात केवळ अक्षता (तांदूळ) घालून तर्पण करावे. ज्यांचे वडील हयात नाहीत त्यांनी पाण्यात काळे तीळ घालून तर्पण करावे.

यमराजांची 14 नावे (प्रत्येक नावानंतर तर्पण करावे):

1. ॐ यमाय नमः।

2. ॐ धर्मराजाय नमः।

3. ॐ मृत्यवे नमः।

4. ॐ अन्तकाय नमः।

5. ॐ वैवस्वताय नमः।

6. ॐ कालाय नमः।

7. ॐ सर्वभूतक्षयकर नमः।

8. ॐ औदुंबराय नमः।

9. ॐ दध्नाय नमः।

10. ॐ नीलाय नमः।

11. ॐ परमेष्ठिने नमः।

12. ॐ वृकोदराय नमः।

13. ॐ चित्राय नमः।

14. ॐ चित्रगुप्ताय नमः।

14 नावांनी तर्पण केल्यानंतर यमराजांना अकाल मृत्यूपासून कुटुंबाचे रक्षण करण्याची आणि सुख-समृद्धी देण्याची प्रार्थना करावी. याव्यतिरिक्त, नरक चतुर्दशीच्या संध्याकाळी यमदीपदान करण्याचीही परंपरा आहे, ज्यात कुटुंबातील लोकांना अकाली मृत्यूपासून वाचवण्यासाठी यमराजाच्या नावाने दक्षिण दिशेला एक दिवा लावला जातो.

(सूचना : येथे दिलेली माहिती ज्योतिषीय ज्ञानावर आधारित आहे. याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. न्यूज 18 मराठी त्याची हमी देत नाही.)